Jasmijn vraagt:
Heb jij voor jezelf helder/weleens geconcretiseerd wat jouw belangrijkste 'waarden' in het leven zijn? Zo ja, zijn die veranderd? Hoe/door wat? Waarom zijn ze belangrijk?
Voor de helderheid is het wellicht handig te duiden wat ik onder waarden versta: kortgezegd zijn het de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan hoe ik mijn leven leef, of zou willen leven. Komt dat voldoende overeen met hoe jij je vraag hebt bedoeld?
Ja en nee. Ja, ik heb ze wel helder, en nee, nog nooit echt bewust geconcretiseerd, in de zin van bewust gevormd of vormgegeven, maar ik heb ze me wel degelijk eigen gemaakt in hoe ik mijn leven leef, of tracht te leven.
Er is voor mij een groot verschil duidelijk geworden tussen de waarden waarmee ik ben opgegroeid, die het eerste deel van mijn leven hebben bepaald, de waarden zoals ik die langzaamaan ben gaan inlijven nadat ik me er bewust(er) van werd dat ik mijn eigen waarden moest gaan ontdekken, om mezelf vrij te maken van de vaak beperkende en niet-passende waarden uit mijn jeugd en jonge jaren. En vervolgens de waarde(n) die overbleven en essentieel bleken nadat ik mijn 'eigen' waarden nog eens goed onder de loep nam.
Volgens mij hoef ik je niet uit te leggen hoe dat zit met aangeleerde en zelf-ontdekte waarden. Dat is een proces van jaren, waarin je aanneemt en voor waar neemt, (het woord waar in waarden is interessant!) ontdekt, onderzoekt, verwerpt of omarmt. De waarden waarmee je opgroeit zijn sterk cultureel bepaald. Althans de interpretatie en de manier waarop je geacht wordt vorm te geven aan die waarden. (Doorgaans worden waarden en normen in één adem genoemd, terwijl ze strikt genomen niet dezelfde betekenis hebben. Maar vaak lopen die termen een beetje door elkaar en ik beperk me nu op die manier tot het woord waarden.)
Het er op nahouden van bepaalde waarden wil nog niet zeggen dat ik er altijd naar leef. Ook dat is een proces. Waarin ik mezelf enorm kan tegenkomen. Geconfronteerd kan worden met oordelende gedachten over mezelf. Dan ben ik hypocriet, onecht, egoïstisch, ga het rijtje maar af, ik wed dat je ze allemaal wel kent. Dat oordelende, daarvan heb ik geleerd dat het in mijn hoofd zit, niet constructief, en zelfs destructief is, geen enkel doel meer dient nadat je je ervan bewust geworden bent dat het leven naar je eigen waarde(n) een leerproces is waarin je mag vallen en opstaan.
Het sparren met o.m. Paul over dat proces, vooral vanuit ethisch en filosofisch perspectief, heeft me daar erg bij geholpen, en het helpt me nog steeds.
Ik heb het inmiddels over waarde(n) in plaats van waarden. Dat komt omdat ik, al denkend en sparrend met François of mijn filosofisch ingestelde vriendin Judith, steeds opnieuw bedenk dat alle waarden die voor mij van belang zijn, uiteindelijk terug te brengen zijn tot slechts één basiswaarde, die ik 'Liefdes-intentie' zou kunnen noemen. Daarmee maak ik mezelf vrij van de neiging om allerlei cliché-waarden te gaan beschrijven en al te breedvoerig te worden. Onderwijl steeds nadenkend over hoe ik uiteindelijk die brug naar Liefde ga verwoorden.
Al schrijvend merk ik dat ik in dat opzicht ook nog steeds bijgedachten heb, die voortkomen uit een vage angst dat niet zozeer jij, maar meer mijn lezer of toehoorder in het algemeen, zal vinden dat ik zweverig ben. Maar als ik Liefde wil leven zal ik er ook voor moeten gaan staan, en gelukkig gaat me dat steeds beter af. Heb ik steeds meer het gevoel dat ik recht van spreken heb en dat mijn boodschap voor een ander van waarde (:-)) kan zijn.
Ergens aan het begin van mijn eigen proces rondom die basis-waarde heb ik de keuze gemaakt me bewust te willen verbinden met mensen, omgevingen, dingen, ideeën etc., die Liefde oproepen, aanwakkeren, laten groeien. En me tegelijkertijd bewust niet te willen verbinden met ondermijnende, of negativiteit-bevestigende mensen, dingen etcetera. Een voorbeeld van hoe ik dat vorm probeerde te geven is dat ik gestopt ben met kranten lezen of naar nieuwsuitzendingen kijken. Ik heb mezelf beloofd dat ik dat ga hervatten zodra ik daar 50% positief en 50% negatief nieuws kan vinden.
Een menselijk trekje, dat ik nog steeds niet echt begrijp, of kan duiden, is dat we blijkbaar aangetrokken worden tot slecht nieuws, drama, ellende en chaos. Misschien omdat we ons dan iets beter voelen over ons eigen drama? En ons vervolgens weer slechter voelen over dat de wereld toch wel erg verrot is en we met z'n allen ten onder gaan aan onze stupiditeit, egocentrisme, narcisme enzovoorts. Ik geloof niet in het beeld van die verrotte wereld dat de nieuwsmedia ons voorschotelen. Volgens mij is er een prima balans tussen positieve en negatieve ontwikkelingen, maar daar moet je aanvankelijk goed naar zoeken. De meeste mensen deugen. Aandacht investeren in wat of wie niet deugt is voor mij voeden van wat ik juist niet wil voeden. En wat er zoal gaande is in de wereld krijg ik ook zonder kranten of TV wel mee
Ik kan die (zelf-)Liefde echt niet altijd, of non-stop voelen, maar het heeft me geholpen om te leren voelen wáár in mijn lijf ik Liefde kan voelen. Simpel, door naar binnen te gaan, in mijn hoofd en met mijn gevoel te focussen op iets of iemand waar ik héél veel van hou, en dan op te letten op welke plek in mijn lichaam een sensatie waarneembaar is. Een kriebel, een warmte, whatever. En als ik me met Liefde wil verbinden in lastige situaties waarin ik dat niet goed, of niet vanzelfsprekend kan, dan probeer ik dat fysieke gevoel te triggeren, op te roepen. Dat gaat steeds makkelijker naarmate ik er meer vertrouwd mee ben geraakt. En dan nog zijn er momenten waarop ik helemaal kan inkakken, zwelgen in negativiteit en een weerstand voel om me überhaupt nog met positiviteit te willen verbinden. Dat voelt soms 'chemisch', als iets in mijn hoofd waartegen ik geen weerstand denk te hebben en geen invloed op uit kan oefenen. Misschien kan dat op dat moment ook niet, maar ik kan wel de negatieve gedachten die dan ik formuleer blijven bewaken en dáár zo goed mogelijk nee tegen zeggen. Afleiding helpt haast altijd, maar ik neig er in die moods ook toe het zoeken van afleiding uit te stellen.
Hoe dan ook, inmiddels is het gelukkig meestal zo dat het vaker 'off-days' dan 'off-weeks' of langere periodes zijn, voordat ik mezelf weer kan ervaren als een best leuk, positief ingesteld en inmiddels ook wijs mens. Het mezelf toestaan te geloven dat ik niet altijd jubelend door het leven hoef te gaan, dat ik mag terugleunen in 'off-moods' maakt dat er meer zelf-acceptatie en zelf-Liefde groeit, en dat helpt allemaal mee om steeds vanzelfsprekender intentioneel te leven naar wat ik primair zo essentieel vind.
Ik wil Liefde ZIJN, dat is de richting waarin ik mijn neus bewust heb gezet. Niet meer (en niet minder) dan dat. En ik wens dat dat uitstraalt naar mijn omgeving. Dat die rimpeling, veroorzaakt door de steen die ik ongezien in het water gooi, mag reiken tot in de verste uithoeken van alle universa, en daar voorbij.
(De foto's heeft Mieke gemaakt in het Vigelandpark in Oslo.)
