13 april 2019

Sawadie pimai

Het is warm. Echt heel warm. Zo'n temperatuur waarbij je als je meteen na het douchen je tanden gaat poetsen al droog bent voordat je daarmee klaar bent. Zo'n temperatuur waarbij het drinkwater in de flessen net zo warm is als dat in het terminaalbad in Arcen. Zo'n temperatuur waarbij een koude douche te heet is om onder te staan. Zo'n temperatuur waarbij de door een ventilator veroorzaakte wind net zo warm is als een föhn. Remedies zijn er niet zo veel. Niets doen is het beste, dus eigenlijk ook geen blog schrijven over de hitte. De honden gebruiken die techniek; ze liggen voor pampus in de schaduw. Mieke heeft de nietsdoentechniek verbeterd: ze ligt een film te kijken met een soort lungi over zich heen die ze eerst kletsnat gemaakt heeft. Daardoor wordt de ventilatorwind ineens lekker koel. Met een pompflesje sprayt ze af en toe water in de luchtstroom. Dat zorgt voor extra verkoeling.


Zelf ben ik in de cold tub neergestreken. Doordat het 's nachts nog afkoelt tot een graad of 25 en er een rieten afdakje boven die tub staat, blijft het water daarin nog redelijk koel. De guppies zijn lekker druk met deze watertemperatuur en ze kwijten zich uitstekend van hun taak om muggenlarven te eten; afgezien van een uurtje rond de schemering hebben we geen last van die irritante prikbeesten. Ze doen het trouwens goed, die minivisjes. Het stikt van de jongen en de omvang van sommige vrouwtjes geeft aan dat er nog veel meer te verwachten zijn. Guppies zijn levendbarend, dus met een beetje mazzel zien we een keer hoe er een lading jongen wordt uitgeperst.

Uit het dorp waait muziek over en klinken steeds luidere stemmen en gelach. Het is Songkran, het traditionele Thaise nieuwjaar. In 1940 is Thailand overgestapt op "onze" kalender en sindsdien is 1 januari het officiële begin van het jaar. (De jaartelling is overigens niet aangepast: we leven hier nu in het jaar 2562.) Maar Songkran is nog altijd het grootste feest hier. Dankzij de beelden van de watersmijtpartijen is het ook het buiten Thailand meest bekende feest.


De naam Songkran is afkomstig uit het Sanskriet: samkranti, een aanduiding voor de passage naar het volgende sterrenbeeld, maar hier wellicht eerder bedoeld om de nieuwe cyclus van de zon aan te geven. (Dat laatste verzin ik ter plekke; ik ga niet gebukt onder enige kennis van het sanskriet.) Het traditionele Songkran is een feest waarbij jongeren hun (groot)ouders eren door ze water over de handen te gieten. Het gieten van een beetje water over een ander is ook een uiting van het toewensen van veel voorspoed. Songkran valt in de droge tijd en iedereen verlangt intussen weer naar verkoeling. Het wordt ook wel beschouwd als het begin van de regentijd, maar dat is helaas vooral wishful thinking. Het kan heel goed in april beginnen te regenen, maar de droogte kan ook tot in juni voortduren. Wellicht dat die combinatie van ceremonie en verlangen naar regen geleid heeft tot het waterfeest dat het nu is. Het zilverkleurige kommetje waarmee oorspronkelijk wat water werd gegoten heeft plaatsgemaakt voor supersoakers, tanks met pompen en waterslangen en andere hulpmiddelen om het zo nat mogelijk te maken.


Een andere gewoonte tijdens Songkran is het vegen van een wit smeerseltje op het gezicht van voorbijgangers. Van oorsprong is dit een symbolische manier om iemand bescherming te geven. Ook hier is de moderne tijd echter aan de haal gegaan met de traditie. Songkran geeft een jongen namelijk een legitieme gelegenheid om een meisje aan te raken, door wat wit op haar gezicht te smeren. Aanraken van iemand van het andere geslacht of het openbaar tonen van affectie zijn hier normaal gesproken zeer ongebruikelijk, dus dit is een buitenkansje. De echte waaghalzen durven zelfs, tot grote hilariteit van de groep waarvan ze deel uitmaken, een farang vrouw de besmeren.


สวัสดีปีใหม่ (sawadie pimai ofwel: gelukkig nieuwjaar)

(P.S. De honden waarvan ik dacht dat ze voor pampus lagen hadden zich in werkelijkheid onder het hek doorgewurmd om in het dorp naar wat lekkers te gaan schooien. Daarom was het zo stil.)